દાંડીકૂચ. આ શબ્દ કાને પડતાં તમારા મનમાં કેવાં ચિત્રો કે વિચારો ઊભા થાય છે?

અંગ્રેજોએ મીઠા સામે કંઈક કર વધાર્યો હતો એના વિરોધમાં ગાંધીજીએ આ કૂચ યોજી હતી એવી તમને આછી પાતળી સમજ હશે. પણ અંગ્રેજોએ ખરેખર કેટલો કર વધારો કર્યો હતો એ તમને ખબર છે?

જો તમે રિચર્ડ એટનબરોની ક્લાસિક ‘ગાંધી’ ફિલ્મ જોઈ હશે તો તેમાં દાંડીકૂચનાં દૃશ્યો કદાચ તમને યાદ હશે. એ દૃશ્યોમાં પોતાના બીજા સહયાત્રીઓને રીતસર પાછળ રાખીને ગાંધીજી જે તીવ્ર વેગે ચાલતા હતા એ દૃશ્યો પણ કદાચ તમને યાદ આવશે.

ગાંધીજીની ઝડપ એટલી હતી કે, તેમના સહયાત્રીઓએ તેમની સાથે રહેવા ચાલવું નહીં પણ રીતસર દોડવું પડતું હતું. પણ, આ ફિલ્મ જોઈને આપણને એ ખબર ન પડે કે દાંડીકૂચ વખતે ગાંધીજીની ઉંમર કેટલી હતી અને તેમની સાથે જેમને દોડવું પડતું હતું એ બીજા લોકોની ઉંમર કેટલી હતી.

દાંડીકૂચ શબ્દ કાને પડતાં નીચા નમીને ગાંધીજી મીઠું ઉપાડી રહ્યા હોય એવી પેલી બહુ જાણીતી તસવીર પણ આપણા મનમાં ઉપસી આવે. પણ તમને એ ખબર છે કે એ તસવીર દાંડીના દરિયા કિનારે લેવાઈ નહોતી?

આવી ઘણી બધી, આપણે માટે અજાણી વાતો તમારે જાણવી હોય તો ગૂગલ અર્થમાં નવી ઉમેરાયેલી સગવડ ‘વોયેજર’ની મદદ લેવી પડે.

‘સાયબરસફર’ના મે, ૨૦૧૭ના અંકમાં આપણે ગૂગલ અર્થના નવા સ્વરૂપ વિશે વિગતવાર વાત કરી હતી અને તેમાં ઉમેરાયેલી વોયેજર સગવડની પણ વાત કરી હતી. હવે ગૂગલે આ વોયેજર ખરેખર શું છે તેનો આપણને એટલે કે ભારતીયોને પૂરેપૂરો પરિચય કરાવવા માટે ભારતના ૭૧મા સ્વાતંત્ર્ય દિને વોયેજર પર દાંડીયાત્રાને જીવંત કરવાની ભેટ આપી છે.