ઇન્ટરનેટ પર કોઇ પણ લિંક પર ક્લિક કરતા પહેલાં તમે બે વાર વિચારો છો ખરા? તમને ખાતરી હોય છે ખરી કે એ લિંક તમને ખરેખર સાચા વેબપેજ પર જ દોરી જશે?
જો તમે ઇન્ટરનેટના અનુભવી, સ્માર્ટ યૂઝર હશો તો પીસી પર એ લિંક પર માઉસનો એરો લઇ જઇને નીચેના સ્ટેટસ બારમાં એ લિંકનું આખું એડ્રેસ જરૂર તપાસી લેતા હશો. એ જ રીતે, સ્માર્ટફોનમાં જે તે લિંક થોડો લાંબો સમય પ્રેસ કરી રાખવાથી તેની આખું એડ્રેસ જોવા મળે એ પણ તમે જાણતા હશો.
જોકે, આટલું જાણવાથી તમે સલામત છો એવી ધરપત હવે રાખી શકાય તેમ નથી.
બંને એક જ છે એવું તમે માનતા હો, તો તમારી ભૂલ થાય છે! બંને એડ્રેસ ભલે એક સરખાં દેખાતાં હોય, બંને જુદી જુદી સાઈટ પર લઈ જાય છે! માન્યામાં ન આવતું હોય તો બંને પર માઉસ લઈ જાઓ કે સ્માર્ટફોનમાં બંને લિંકને વારાફરતી જરા પ્રેસ કરતાં, ખૂલતી વિન્ડોમાં એમનાં આખાં એડ્રેસ વાંચી જુઓ!
‘‘આવું તો બની જ કેમ શકે?’’ એવું વિચારતા હો તો વાંચો આગળ!
આપણી મહત્વની વિગતો, જેમ કે ફુસબુક કે જીમેઇલ જેવી વેબસર્વિસ કે નેટબેન્કિંગના યૂઝરનેમ-પાસવર્ડ જેવી વિગતો ચોરવા માટે હેકર્સ વર્ષોથી આવી ટ્રિક્સ અજમાવતા રહ્યા છે. તેઓ જે તે વેબસર્વિસ કે બેન્કમાંથી મોકલાયો હોય એ રીતે આપણને ઈ-મેઇલ મોકલે અને તેમાં જણાવાયું હોય કે આગળની કાર્યવાહી માટે આ લિંક પર ક્લિક કરી, તમારા એકાઉન્ટમાં લોગ-ઇન થવું જરૂરી છે. આ ટ્રિક હવે ખાસ્સી જૂની થઈ છે અને અનુભવી લોકો હવે તેમાં ફસાતા નથી, કારણ કે તેઓ ઈ-મેઇલમાંની લિંકનું આખું સાચું એડ્રેસ તપાસી શકે છે, જે કોઈ બનાવટી વેબપેજનું હોય છે.
પરંતુ કલ્પના કરો કે તમને કોઈ ઈ-મેઇલમાં apple.com લખેલી બે લિંક મળી. પીસીમાં ગૂગલ ક્રોમમાં, આ બંને લિંક પર માઉસ લઇ જતાં કે સ્માર્ટફોનમાં લિંક પ્રેસ કરી રાખતાં એ વેબપેજના પૂરા એડ્રેસ તરીકે પણ https://www.apple.com લખેલું જોવા મળે છે. તો સ્વાભાવિક છે કે આપણે એવું માનીએ કે આ બંને લિંક આપણને એપલ કંપનીની અસલી વેબસાઇટ પર લઈ જશે. પરંતુ વાસ્તવમાં એવું બનતું નથી.
બેમાંથી એક લિંક પર ક્લિક કરતાં એડ્રેસ બારમાં https://www.apple.com જોવા મળે છે અને એપલની અસલી વેબસાઇટ જોવા મળે છે જ્યારે બીજી વેબસાઇટ પર એડ્રેસ બારમાં હજી પણ https://www.apple.com જોવા મળે છે તેમ છતાં એ પેજ એપલની અસલી વેબસાઇટનું નથી.
ઝાટકો લાગ્યો? આવું બની જ ન શકે એવું માનો છો? પણ આ હકીકત છે. જુઓ નીચેની તસવીરો!
એક જ જેવું લાગતું યુઆરએલ ક્લિક કર્યા પછી, ગૂગલ ક્રોમ અને માઇક્રોસોફ્ટ એજના એડ્રેસ બારમાં જુદું જુદું દેખાય છે. એ જ રીતે ફેસબુક જેવી સાઇટ પર પણ, બ્રાઉઝર બદલાય તેમ યુઆરએલ જુદું જુદું દેખાય છે!